Door Jos Kruis van Ratslag.nl, onder redactie
Opmerking: Onderstaande is een eerste vingeroefening om het beroep rattenjager een plek te geven in de reguliere ongediertebestrijding en het IPM-plaatje. Ikzelf ben onvoldoende gekwalificeerd om te overzien hoe dit er uit moet zien. Hier heb ik hulp nodig van een kenner van de IPM-methode….
De rattenjager staat niet op zichzelf. Rattenjagen is een vorm van ongediertebestrijding en past als zodanig in het totale plaatje van het Integraal Pest Management van de professionele ongediertebestrijders. Daarom moet het rattenjagen als methode worden toegevoegd aan het instrumentarium van de IPM-gecertificeerde ongediertebestrijders en agrariërs. Deze zijn gehouden aan het IPM-stappenplan, waarin het voorkomen van rattenplagen voorafgaat aan het bestrijden.
Het rattenjagen in de landerijen is een taak van de jagers. Zij hebben al de taak om op aangeven van de grondeigenaar van het perceel waarop zij mogen jagen vraatschade van o.a. ratten aan te pakken. Dit is onderdeel van de permissie en zij mogen daarvoor (als hobbyist) geen kosten in rekening brengen. Aangezien een vuurwapen hiervoor minder geschikt is zijn er ook jagers die met luchtdrukwapens werken en daarvoor een ontheffing hebben. Het bejagen van de ratten blijft dan gewoon een onderdeel van de praktijk van het jagen. Dit is wettelijk geregeld in de Wnb.
Het ligt voor de hand om het afschieten van ratten in gebouwen, binnenplaatsen, stallen en op het erf door de ongediertebestrijders in de IPM-aanpak vooralsnog te positioneren op hetzelfde niveau als waar nu het inzetten van mechanische rattenbestrijding staat. Daarmee wordt bereikt dat niet IPM-gecertificeerde boeren en particulieren de mogelijkheid houden om zelf maatregelen te nemen om rattenplagen te voorkomen en eventueel met klemmen en vallen te bestrijden. Als dit onvoldoende resultaat oplevert kunnen deze op eigen initiatief een rattenjager inhuren zonder dat zij daarvoor de IPM-procedure moeten volgen. Daarmee dring je het gebruik van rattengif verder naar de achtergrond, omdat hiervoor de IPM-procedure juist wel moet worden gevolgd. Hiermee wordt de rattenjager in aanvang voor iedereen gemakkelijk bereikbaar. Overigens valt die bereikbaarheid tegen, omdat rattenjagen behoorlijk arbeidsintensief is en daardoor ook kostbaar. Hierdoor blijft er ook ruimte voor innovatie op het gebied van weren en mechanische bestrijding en daarmee ontstaat er in de loop van de tijd een balans tussen deze methoden.
Zodra het rattenjagen zich heeft ontwikkeld tot een betrouwbare en werkende methode kun je besluiten om het rattenjagen te positioneren in de plaats van rattengif. Het rattengif schuift dan naar een hogere positie. Door deze verschuiving breng je het rattenjagen onder het regime van IPM en daarmee wordt bereikt dat weren en mechanische bestrijding voorrang krijgen. Daarmee voorkom je dat het plaagdiermanagement zich beperkt tot alleen bestrijden, zonder dat er aandacht wordt besteed aan het voorkomen van rattenplagen.
De IPM-gecertificeerde ongediertebestrijders en agrariërs hoeven het rattenjagen niet zelf uit te voeren. Zij kunnen ook een rattenjager inhuren of in dienst nemen. Aangezien het rattenjagen specialistisch werk is ligt het voor de hand om voor dit specialisme een afzonderlijk IPM-certificaat in te stellen. Je hoeft dan de rattenjager niet te belasten met kennis en vaardigheden van het hele spectrum van ongediertebestrijding, als wespen, rupsen, kakkerlakken, houtworm en dergelijke en het gebruik van gifstoffen daarbij. Je wilt de rattenjager immers zover mogelijk van het rattengif weghouden om niet in de verleiding te komen om op rattengif terug te vallen.
Het IPM-certificaat voor rattenjager moet dus losstaan van het gebruik van gif bij de bestrijding van ratten. Er moeten wel eisen gesteld worden aan vaardigheid voor het gebruik van wapens en dan vooral ook schietvaardigheid. Slechte schutters veroorzaken dierenleed en dat moet je voorkomen.
Door de rattenjager op deze manier te positioneren bereik je dat hij kan werken onder de aansturing van een IPM-gecertificeerde ongediertebestrijder of agrariër. De rattenjager kan dan ook als zelfstandige aan de slag bij particulieren.