Geen vogels wel ratten…

Berichten van de Rattenjager

“Het is altijd wat,….”, zegt boer Bert. Hij had zijn nieuwe melkkoeien-stal zo ingericht dat er geen vogels konden binnenkomen. Hij had eerder in de oude stallen veel last van spreeuwen en duiven. “M’n koeien werden gewoon ondergescheten”, vervolgt hij. “Maar ja, nu kom ik om in de ratten”.

Wij waren aan het evalueren, nadat ik in drie avonden verspreid over drie weken ruim 60 ratten had afgeschoten in en om zijn melkput. Ik had me verbaast over zo’n groot aantal in één stal. Op het erf had ik nauwelijks ratten gezien. En ook in de andere stallen had ik maar enkele ratten gezien.

Gesloten stal. Wij waren tot de conclusie gekomen dat de ratten populatie zo uit de hand gelopen is omdat de stal hermetisch afgesloten is voor vogels. Dus ook voor uilen, katten en andere roofdieren. Kennelijk kunnen ratten wel via de mestputten naar binnen. Eenmaal binnen wonen ze in een luilekkerland waar ze niet bang hoeven te zijn om door roofdieren te worden gepakt. Natuurlijk had de boer alles geprobeerd. Er stonden tientallen klemmen, waar af en toe wel eens een jonge rat mee werd gevangen, maar de dikke, oude rotten kreeg hij niet. Ook van rattengif werd niet gegeten.

Kerkuilen jagen muizen en jonge ratten

Prijsschieten. De verwende en dikke ratten waren zo tam dat ik in een avond gemakkelijk 20 kon afschieten. Ik kon gewoon rustig op een krukje gaan zitten in de melkput en in de voergang en de ratten kwamen vanzelf via de roosters uit mestkelder omhoog om lekker te eten. Bijzonder is dat er vrijwel geen jonge ratten waren. Kennelijk was de populatie gegroeid tot er een overbevolking dreigde. Ratten vermeerderen zich niet bij overbevolking, en daardoor zie je na een tijdje alleen nog maar oude ratten.

Maar goed,… Ik heb de populatie nu behoorlijk uitgedund en de rattenplaag in deze stal bezworen. Als er niets verandert dan gaan de ratten zich weer vermenigvuldigen. Mijn advies is om klemmen te blíjven plaatsen en misschien toch ook een paar katten in de stal toe te laten met een kattenluikje. Jonge ratten lopen gemakkelijk in een klem en worden ook door de katten wel gepakt. Daarmee hou je de aanwas beperkt. Als ik dan eens per drie maanden langskom om de grote ratten af te schieten dan wordt een volgende rattenplaag voorkomen.

Tussen de koeien bij Meppel

Berichten van de Rattenjager

Hoewel het voor mij een flink eind rijden is, ben ik toch gaan ratten jagen in de buurt van Meppel. Een boerin had mijn website gevonden en via Whatsapp contact gezocht. Zij hadden in een grote stal in de melkput (waar de koeien worden gemolken) heel veel ratten. Er lagen tientallen rattenvallen en af en toe zat er wel eens een jong ratje in, maar de grote dikke ratten lieten zich niet vangen. Het was in de afgelopen winter steeds erger geworden.

Zie je één,… Reken op tien. Op de avond van de dodenherdenking (waarvoor ik ook even gestopt ben) reed ik richting Meppel en kwam daar ruim voor zonsondergang aan. Ik kwam in een redelijk moderne stal waarin de melkerij centraal staat. De boer, die mij rondleidt, vermoedt dat de ratten wonen in de mestkelder onder de stallen. Ze komen vooral in de melkput en de stro-stal naar boven. Hij ziet er soms wel 20 tegelijk. Tijdens de rondleiding zien we al verschillende ratten rondlopen.

Rattenjager? Hij had wel eens gehoord over boeren die ratten met luchtbuksen te lijf gingen en hij wist dat dit wel leuk, maar niet erg effectief was. Hij wist niet dat er ook professionele rattenjagers waren. Zijn vrouw had hem overgehaald om het eens te proberen, maar hij was sceptisch. Hij deed op mijn verzoek de lichten uit en liet mij alleen.

Toen hij met zijn zoon voor het slapen gaan nog even langsliep was ik net bezig om de eerste twintig dode ratten bij elkaar te zoeken. Hij was blij dat ik vooral grote oude ratten te pakken had genomen. Hij wist dat deze oude rotten nooit in een klem lopen en zeker geen rattengif eten. De hele populatie rond de melkput bestond uit oude en volwassen ratten. Dit betekent dat er al een tijd sprake is van overbevolking. Ratten planten zich niet meer voort als er te veel zijn.

31 schoten, 30 raak en 25 teruggevonden. Het gebeurt zelden dat ik meer dat één magazijn van 10 kogels leeg schiet. Toen ik ging inpakken rond 2:00 uur was ik aan mijn 4e magazijn begonnen. Ik streef naar 100% raak, maar bij deze aantallen vergeef ik me één misser. De praktijk is dat je niet alle dode ratten kunt terugvinden. Je kunt niet altijd voorkomen dat ze nog net in een hol duiken of al stuiptrekkend door een rooster in de mestkelder vallen. Hoe dan ook,…. Ik reken alleen de ratten af die ik kan laten zien. De teller staat na deze eerste avond dus op 25 en volgende week komen er vast nog wel een paar bij.

Nou, dat klopt….. volgende sessie een week later…. 23 ratten!

Rattenbestrijding in steden en dorpen

Berichten van de Rattenjager

Overal waar veel mensen bij elkaar wonen zijn ratten. Ratten horen er gewoon bij en zijn onderdeel van onze beschaving. Er is echter wel een verband tussen rattenoverlast en de manier waarop wij omgaan met voedsel en afval. Als wij ratten voorzien van onbeperkt eten gaan zij zich ook onbeperkt voortplanten. Een rattenplaag is het gevolg van ons eigen gedrag. Het voeren van vogels, eenden, duiven, kippen en huiskatten staat gelijk aan het voeren van muizen en ratten. En, niet te vergeten, meeuwen! Dat geldt ook voor etensresten op de composthoop en het buiten zetten van vuilniszakken met etensresten.

DDT en andere giffen. Mensen zijn niet gewend aan ratten omdat rattenbestrijders sinds de tweede wereldoorlog zeer succesvol waren in de bestrijding met rattengif. Nu overheden het gebruik van gif bij ongedierte bestrijding aan banden leggen zijn de ratten terug van weggeweest en vervullen zij hun nuttige rol als opruimer in het stedelijke ecosysteem. Zo zijn ratten nuttig in onze riolen, omdat ze aankoekende vetten en andere etensresten die riolen kunnen verstoppen opeten.

Rattenplagen. Echter op markten, in parken, plantsoenen en binnentuinen zijn ratten minder welkom. Juist in de grote steden zijn dat de plekken waar rattenpopulaties exploderen door het slordig omgaan met etensresten en afval. De bewoners schreeuwen “moord en brand” en overheden kunnen weinig uitrichten. Rattenbestrijders mogen geen gif gebruiken en voelen zich vleugellam, omdat werken met klemmen niet effectief is en veel inspanning vergt. De kosten van bestrijding lopen op en bewoners, woningcorporaties en overheden wijzen naar elkaar voor een oplossing.

Gedrag veranderen. Alle ogen zijn daarom gericht op het veranderen van het gedrag van de stedelingen. De tijden van snelle oplossingen met rattengif zijn voorbij en we zijn nu zelf aan zet om in de steden de voedselbronnen van ratten, meeuwen, duiven, kauwen en muizen zodanig in te perken dat er aanvaardbare populaties ontstaan. Daarom wordt er veel gedaan aan voorlichting. Er worden oplossingen gezocht voor mensen die etensresten graag aan dieren geven. Kippenhouders en vogelliefhebbers met volières en mensen met andere huisdieren worden verleid om maatregelen te nemen om voerresten voor zonsondergang weg te nemen. Bewoners worden gestimuleerd om afval in gesloten containers te storten en de straat en tuinen schoon te houden.

Maar ook ratten bestrijden. Als je alle voedselbronnen wegneemt bij een bestaande (grote) ratten populatie dan neemt de overlast toe, omdat ratten door de honger ook overdag gaan rondscharrelen op zoek naar eten. Je ziet nu opeens ratten op plekken waar je ze voorheen niet zag en ze zijn ook een stuk brutaler. Hongerige ratten lopen sneller in rattenvallen en eten beter van rattengif. Ook de rattenjager heeft meer impact. Rond scharrelende ratten kunnen gemakkelijk wordt afgeschoten. Dat lukt niet als ze met een volle buik in hun hol zitten.

Hoewel een rattenjager zich met zijn luchtgeweer niet kan vertonen in openbare gebieden, kan hij in de particuliere achtertuinen wel degelijk resultaat bereiken. In grote binnensteden zijn er vaak complexen met appartementen van twee of meer woonlagen met daarin binnentuinen en soms ook besloten collectieve binnenparken. Steeds vaker krijg ik verzoeken van buurtbewoners om juist daar ratten af te schieten. Als bewoners samenwerken en elkaar aanspreken op het wegnemen van voedselbronnen, het opruimen van tuinen en het in gesloten containers bewaren van afval, dan kan de rattenjager de hongerige rattenpopulatie snel terugdringen. Zeker als er in overleg een voerplaats gecreëerd wordt, waar de rattenjager de ratten gemakkelijk en veilig kan afschieten.

De rattenjager zou ook kunnen helpen bij overlast in grachten, plantsoenen en parken. Dit kan echter alleen als de gemeente betrokken is en de terreinen ‘s-nachts voor publiek kunnen worden afgesloten. Vooralsnog zijn overheden huiverig voor het inzetten van rattenjagers. Maar toch,… Als de nood hoog genoeg is worden regels buigzaam.